ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ

ⴰⵉⵜⵎⴰ ⴰⵍⵃⴰⵙⴰⵏ ⵜⵉⴼⵉⵏⴰⵖ ⵜⵓⵎⴰⵙⵜ ⴰⴽⴰⵍ

BIENVENUE AU SAHARA, AIRE DE LIBERTE

"Le désert est beau, ne ment pas, il est propre." Théodore MONOD.



16 juil. 2012

Ma tecfam ay igudar Aḥric wis sin - La Dépêche de Kabylie

Ma tecfam ay igudar Aḥric wis sin - La Dépêche de Kabylie
Ilul-d lferḥ, din yemmut ! Tḍal-d lehna, din texmet ! Atmaten n yiḍelli, widen tezdi tmara n lfetna, myeɛqalen (ɣef wudem n talwit) d yicenga. Mɣin-d wacciwen, yak si zik izgaren ttemberrazen ! Qefren talwit, sengugen ijga n usirem, fkan nnuba i cwal. Tamurt tuɣal d tabḥat i tudyiwin. Tiqilɛin wejdent, iweryan ttwaheggan, yeqqim ad iban anwi i d ifrax ara yettwiṭfen. Lḥir n ukersi yekka-d nnig ṣṣwab. Urar si zman yettwerqed, tiḥjurin yettrusun ɣef tiddas flant. Si yal tama ikcem-d waḍu n leɣrur. Ziɣ lḥif n tyemmatin mazal yekfa. Ziɣ mazal ad ggujlen warrac/ ziɣ mazal ad ǧlent lxalat. Igudar iḥulfan s udrar mi yenhez, mmektan-d ccna yexnubren ɣef talaɣt n lmerta :
Deg useggas n talta u settin
Mbawlent yakk tudrin
Tecfam amzun d iḍelli
Aɣilif anwi iɣ- t-id yewwin
Iferq-it d aɛwin
Mmuten yirgazen lɛali
Sserɣen-aɣ tizemrin
Nhudent tɣaltin
Nemmuger s yidmaren-nneɣ tiɣaltin
Lmut tufa lebɣi-s. Tesnejla wid tesnejla. Lbaṭel ibedd leɛlam-is, yettwarez win yettwarzen. Tilelli sellaw wudem-is, temdel tawwurt yessufuɣen ɣer ugni, ldint tizrugin yettawin ɣer tujegḥa d leḥbas. Deg unyir yura zyada n lemṛar, zyada n ddel, zyada n tmuḥqranit. Wid yettwalin am Mulud Ferɛun yuɣ lḥal caren-d (awal d aciri yella di lemtel) ɣef wannect-a uqbel ad yeḍru: «ɣriɣ si rrif ɣer rrif uṭun ufrid n uɣmis «Moujdahid». Sḥasfeɣ mačči d kra imi dliɣ ɣef uɣanib yelsan talaba n leḥmaq. Ttnefxa akked uburef d netta i yeččuren tiwriqin n tesɣunt meṛṛa. Ufiɣ tira Tessa s tikta n leɣrur izedwen ɣef ufurk n timhujrit, tinna akken yesmerjiḥen ɣef ugeṭṭum n nniya. Ma yella d ttin i d tafrara n waggagen n FLN, aqli qeḍɛeɣ layas d akken ur d-yettili ara rbeḥ yid-sen. Zemren si tirgin n tmes ad skenfen taswin n yimdanen. Lexdeɛ n widen yettganin melmi ara d- ters turet ɣer lmida yeffer deffir n umendil n tsusmi-nsen, wamma yettban kan qassen-tt i yir azekka. Ttuɣaḍen yifellaḥen, inelmaden, tulawin d yilmeẓyen ur negzi taluft, acku icenga-nsen n uzekka ugaren wid n tura». Igudar, yejlan seg udrar (d akken nnuɣnin) cfan i ccna i d-ileqḍen imeslayen seg yixef n waggas :
Wid yerwan di tmurt-nneɣ
Akken ilaq ass-a
D wid i aɣ- yettruẓun ifadden
Asmi d- nedha d tirẓi–nneɣ
Teɣli targit ɣer wanu n ulejlej. Widen yenwan izerfan i tmurt, widen yenwan lxir ad iɛum wakali teffeɣ-asen mxalfa targit. Aḍu i d-yekkan si Maṣer yesbeɣ timadit n Yizzayriyen. Di ccaw, tuɣal lqibla ɣer teɛrabt d tneslemt, ma d ayen nniḍen ulac. Wicqa ma yella tikli ɣef yiwen n uḍar d asḥurejdel ! Si zman, akka i yella lḥal, d at yiɣil wuɣur i d-tettegray ṣrima. Mi tt-ṭṭfen, d nitni ara s-iwehhin abrid i tegmert. Allen n yigudar yugin kennu dlant ɣef ccna yesduqsen tasa :
Ad d-nesmekti lǧil yettu
Ɣef uḍar, assen mi iẓmeḍ arkas
Mi yeftel i uɛdaw seksu
Nekk fetleɣ-_as d aḥlalas
Asmi tekfa deɛwessu
Ɣliɣ ɣer ddaw leɛnaya-s.
Ɣef umres n yizerfan tessa takka n txidas. Akken kra ad ɣelten (assen i d- tegra tunṭict neɣ tisigert) ɛemden i laṣel ad yeɣbu. Ɛemden tamurt ad ttettwasbeɣ s nnekwa tajenṭaḍt. Tamurt am teneqlet n ubrid tuɣal mebɣir imawlan. Tamurt, tuɣal d tṭeṛha, deg win i d- yusan ad yesserwet. Srewten, segran-d akerfa, tufeg tirect ɣer wanda ur tt-id-yettemlil ḥedd. Igudar ur negzim layas, sukken tamuɣli ɣef lǧerra n tidet, skfelen ccna i d-yekkan nnig n tsusmi.
Leɛnaya-k tecba ameṣmar
Yeṛsan di tesga yeqqim
Nekk ad gganiɣ amnar
Seg ufus-ik ma ad ččeɣ alqim
Si tasaft i d- giɣ asɣar
Mačči d dderga uɣanim !
Tuccar n lmuḥal ɣzant deg yikusman n yirgazen ilelliyen. Widen yellan deffir n tegrawla ttwaɛzlen neɣ ttwanɣan. Leḥkem yuɣal d tagelda i kra, ḥewsen ayen yellan. Akken ad yijhid llem-nsen xelqen-d talafsa m sebɛa iqerra : akabar awḥid n FLN. Iɣallen ara s-yerren lkil i lmizan tufa-ten-id tegnit d imeɛlalen. D awezɣi ad yefk ugudu lexrif, ulac ṭṭmeɛ ɣer ljiha n wid yesfuṛuyen isebbiyen n tmenqas. Igudar yettwalin ɣer zdat cnan ɣef umennuɣ ameqran, win ara d- yerren ahat azref i yimelliẓ yennuɣnan :
Ad nbedd ɣef tizi n wass-a
Akken ad nessiked
Amek ara yili uzekka
Yemmuger-aɣ-id umennuɣ
Amennuɣ, nekni ad t-nedhem
Ɣef yizerfan-nneɣ
Win i aɣ-yerẓan ad t-nessedrem
S yifadden n tdukli-nneɣ.
Ait Slimane Hamid

Aucun commentaire: